Dawid Zdobylak „Powroty”

O sobie i pejzażach | z tekstu do katalogu |

Domowi rodzinnemu zawdzięczam to, że jestem człowiekiem pogranicza
Jerzy Nowosielski

Moja rodzina połączyła w sobie historię dwóch różnych kultur. Wygnanych Łemków i Polaków. Łemkowyna to miejsce styku, pogranicza. Tak samo dziś miejscem pogranicza jest Dolny Śląsk. W swoim dzieciństwie odwiedzałem zarówno cerkwie, jak i kościoły. Były one pełne obrazów. Święty Piotr, święty Mikołaj, Archanioł Michał i inni spoglądali na zgromadzonych wiernych w obu tych świątyniach. Niby ci sami, a różni. W cerkwi w Studzionkach święci patrzyli z ikonostasu wielkimi oczyma stylizowanymi na XIX-wieczną modłę, jakby zawieszeni poza czasem i przestrzenią. Natomiast w chobieńskim kościele z drogi krzyżowej wylewał się duch niemieckiego romantyzmu, przywodzący skojarzenia – od wspaniałych pejzaży Caspara Friedricha po typowe pruskie landszafty. Gdy odwiedzam rodzinny dom, zawsze muszę pokonać pewną przestrzeń dzielącą moją stację kolejową od celu podroży. Są to następująco: ceglany dworzec, poniemieckie domy, kostka brukowa na ulicach a w większości droga pośród pustkowia płaskich pól, lasy sosnowe i stare, wielkie drzewa stojące przy tejże drodze. Zawsze zastanawiało mnie, kto i po co je zasadził? Dlaczego właśnie tutaj? Stare topole, lipy a czasem i jabłonie wydawały się mi w dzieciństwie niezrozumiałym monolitem jakiejś wymarłej kultury. Czasem na moje pytanie o nie słyszałem niemal mitologiczne opowieści o dolnośląskich Niemcach.

Często zapuszczam się w rejony gęstej przyrody mojej wsi. Nie jest to trudne, gdyż moją miejscowość otaczają pola i lasy niczym obronny mur zieleni z jednej strony, natomiast z drugiej oddziela ją od reszty Polski rzeka Odra. Można tam usłyszeć wszechobecną ciszę. Zagłębiając się w tak zwanej „dzikiej” przyrodzie od czasu do czasu dostrzec można znamiona jakby niepasujące. Obce tym miejscom odosobnienia. Wyłania się gdzieś nagrobek lub cały cmentarz, fundament stodoły i brama. W przedziwne uczucie zdumienia wprawił mnie sad jabłoni ukryty pośród łęgu zalewanego okresowo przez blisko położoną Odrę. Od razu w mojej głowie powstała analogia do połemkowskich sadów w Beskidach, które widziałem podczas odwiedzin u wujków. Te widoki zbierały się w mojej głowie przez długie lata dzieciństwa, tworząc jakiś tajemniczy pejzaż wewnętrzny. Moja świadomość o doniosłości przeszłych wydarzeń przyszła później, na długo po powstaniu pierwszego obrazu z bezlistnymi drzewami. Działała tutaj jakaś nieświadomość, która dopiero po dłuższym okresie przerodziła się w świadomość tego, czym są naprawdę te obrazy. Dla mnie są metaforą drogi, jaką pokonali wysiedleni Łemkowie i Polacy. Pierwsze, co zobaczyli na tzw. ziemiach odzyskanych, to te drzewa na płaskich polach, tak odmienne od tego, co znali u siebie. Były bramą do nowej, nieznanej przyszłości. Są one niemymi świadkami tamtych wydarzeń, które kształtowały pokolenia i długo jeszcze będą odciskać swoje piętno.

Dawid Zdobylak

Urodził się w 1993 roku w Chobieni na Dolnym Śląsku. Uczęszczał do II Liceum Ogólnokształcącego w Lubinie. Studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni prof. Janusza Matuszewskiego oraz w pracowni rysunku prof. Grzegorza Wnęka. W 2017 roku obronił dyplom pod tytułem „Portret Natury”. W 2018 roku ukończył Studium Podyplomowe z pedagogiki. W 2023 roku uzyskał tytuł doktora sztuk pięknych. Obecnie prowadzi własną działalność jako artysta malarz. W malarstwie zajmuje się tematem pejzażu, portretu i kompozycji symbolicznych; tworzy też ikony.

Wystawy indywidualne:

  • 2023 Zdobylak, galeria SN2022, Kraków
  • 2021 Poza czasem, Galeria Dystans, Kraków
  • 2021 W oku ciszy, Galeria Attis, Kraków
  • 2018 Melancholia, Galeria Attis, Kraków
  • 2016 Infernum, Mini Galeria, Śródmiejski Ośrodek Kultury, Kraków
    Wystawy zbiorowe:
  • 2022 Przestrzeń zewnętrzna i wewnętrzna- obrazy Łemkowszczyzny w sztuce współczesnej,
    Etnocentrum, Krosno
  • 2019 Spojrzenia, Wojewódzka biblioteka publiczna, Kraków
  • 2019 Zbliżenia. Centrum Sztuki Współczesnej Solvay, Kraków
  • 2019 Istota Rzeczy, Wojewódzka biblioteka publiczna, Kraków
  • 2016 Wystawa prac III Pracowni Rysunku, Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie
  • 2015 Gdy rozum śpi…, Klub Kazimierz, Kraków
  • 2015 Drogi Figuracji, Galeria Lamelli, Kraków